Wonen aan boord van een schip

René de Sloover woont op een schip. Dat schip ligt al vele jaren op een vaste locatie. Na jaren rustig daar te hebben gelegen, komt er nu ineens een brief van de gemeente met de mededeling dat De Sloover niet permanent op zijn schip mag wonen én dat zijn schip op de plek waar het al jaren ligt, niet langer mag liggen.

Als iemand minimaal vier maanden per jaar in Nederland verblijft, moet hij of zij verplicht als ingezetene worden ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Voor deze inschrijving is het nodig dat deze persoon een woon- of postadres heeft, waar hij legaal kan verblijven. De overheid heeft een adres nodig waar zij iemand kan bereiken. Daarom is het niet toegestaan om alleen een postbus te hebben als inschrijvings- of briefadres.

Voor een legaal verblijf op een schip, is nodig dat het schip een officiële ligplaats heeft. U kunt een schip niet zomaar ergens vastmaken. De vaste ligplaatsen zijn vaak aangewezen door de gemeente en voorzien van basisbehoeften, zoals gas, drinkwater en licht. Er zijn niet veel officiële ligplaatsen in Nederland en het hebben van een ligplaats is vaak duur.

Of u ergens mag liggen, is afhankelijk van de eigenaar/erfpachter van de ligplaats. Als u als eigenaar van de woonboot ook eigenaar bent van de ligplaats, zit u goed. Wanneer de eigenaar van de ligplaats een particulier/bedrijf is, kan een huurovereenkomst een oplossing zijn.

Let op dat het eigendom van de oever/kade en het eigendom van het water in verschillende handen kan berusten.

Want vaak zal het water eigendom zijn van de overheid. Dan heeft u een watervergunning/ ligplaatsvergunning nodig om te mogen liggen. Of wonen in een jachthaven een oplossing is, hangt af van de bestemming van de jachthaven. Als de bestemming van de jachthaven in het bestemmingsplan is ‘wonen’, dan mag je permanent en legaal op je schip wonen. Met een vaste ligplaats heeft u een vast woonadres, dat u kunt gebruiken voor contacten met de overheid en dergelijke.

Als de bestemming ‘recreatie’ is, dan mag u níet permanent legaal wonen op het schip. Het is in dergelijke gevallen soms mogelijk om met de eigenaar van de jachthaven afspraken te maken. Zorg ervoor dat deze afspraken op papier staan, zodat duidelijk is dat er met toestemming gelegen wordt. Als het niet mogelijk is een vaste ligplaats met adres te krijgen, zult u een postadres moeten aanvragen. Een postadres kunt u regelen bij de gemeente.

Wat de regels voor ligplaatsen zijn in uw gemeente kunt u bijvoorbeeld terugvinden in de (woon)schepenverordening, maar helaas heeft niet elke gemeente een dergelijke verordening.

Als de gemeente niet bevoegd is om iets te zeggen over de plek waar u ligplaats heeft, kunt u te maken krijgen met een provinciale of rijksoverheid, als het gaat om het aanvragen van een ligplaatsvergunning voor het gebruik van het water en/of aangrenzende grond, een vergoeding voor het gebruik van het water en/of aangrenzende grond én een ontheffing van eventuele afmeerverboden of melding ligplaats nemen in rijkswateren.